Drejtoria Vendore e Policisë Lezhë ka marrë një sërë masash për sigurimin e rendit dhe sigurisë publike, para, gjatë dhe pas pelegrinazhit. Masat e marra kufizojnë lëvizjet sot, datë 12 qershor 2021 dhe nesër, datë 13 qershor 2021:
Nga ora 08:00 datë 12.06.2021 deri në orën 24:00 datë 13.06.2021, do të kufizohen disa segmente rrugore mbi lëvizjen dhe parkimin e mjeteve të cilët janë:
“Nga Kryqëzimi i Gjykatës – Kisha e Shna
Ndout”
“Nga Kryqëzimi i Poliklinikës – Kisha e
Shna Ndout”
“Nga Kryqëzimi i Gjimnazit – Kisha e
Shna Ndout”
“Nga Pallati 113 – Kisha e Shna Ndout”
Në këto segmente rrugore do të qarkullojnë vetëm
mjete të transportit publik (autobus/ taxi) të licencuara dhe të përcaktuara
nga Bashkia Laç, mjetet e Kishës, mjetet e personaliteteve të larta shtetërore,
mjetet e emergjencave civile, zjarrfikësja, ambulanca dhe policia.
Drejtoria Vendore e Policisë Lezhë kërkon
mirëkuptimin e drejtuesve të automjeteve, të përdorin akse dhe drejtime të
tjera lëvizjeje, pasi, do të vlerësohej si një ndihmë mjaft e çmuar në
mbarëvajtjen dhe garantimin e masave të sigurisë rrugore.
Nga Kryqëzimi i Gjimnazit deri te
Kryqëzimi i Varrezave do jetë rrugë vetëm për këmbësorët.
Nga Mbikalimi i Patokut për në qytet Laç
nuk do të lejohen të hyjnë mjete të tonazhit të lartë pasi bëhen shkak të bllokimit
të qarkullimit rrugor.
Mjetet do të parkohen në vend parkingje
të përcaktuara nga Bashkia Laç. Nuk do të lejohen parkime në vende që bëhen
pengesë për qarkullimin e lirë të mjeteve.
Policia e Lezhës, kërkon bashkëpunimin e qytetarëve
si dhe pelegrinëve përdorues të rrugëve për tek Kisha, drejtues mjetesh apo
këmbësorë, që të respektojnë dhe të ndjekin komunikimet e punonjësve të
policisë në lidhje me drejtimet e lëvizjeve apo parkimet e mjeteve, një ndihmë
kjo në menaxhimin e fluksit të lartë për një mbarëvajtje sa më të mirë të
pelegrinazhit.
Duke falënderuar qytetarët për mirëkuptimin dhe mediat për bashkëpunimin, Drejtoria Vendore e Policisë Lezhë.
Kur Arianna
Stasinopoulos ishte adoleshente, në Greqi, më vitet 1960, papritmas i lindi një
pasion, një ëndërr. Ndërsa shfletonte një revistë, pa një foto të Universitetit
të Cambridge, në Angli. Ishte vetëm trembëdhjetë vjeç, por menjëherë vendosi se
ishte i vetmi vend ku duhej të kryente studimet. Por të gjithëve që u tha për
vendimin e saj, edhe shokëve dhe shoqeve, e vlerësuan si ide qesharake. Ishte
vajzë, universiteti ishte shumë i shtrenjtë dhe, për më tepër, jo vetëm që
ishte një më të njohurit në të gjithë botën, por edhe nuk kishte asnjë lidhje
atje. Shumë shpejt, të gjithë e harruan bisedën e bërë, sepse asnjë nuk e mori
seriozisht. Asnjë, me përjashtim të vetë Ariannës. Dhe të një personi tjetër.
Mamasë! Mamaja vendosi se duhej të zbulonin
nëse ëndrra e së bijës kishte, sikur edhe gjasën më të vogël, të shndërrohej në
realitet. Pyeti dhe mësoi se Arianna mund të aplikonte për një bursë. Gjeti
edhe biletat e avionit, “për të vajtur fizikisht, deri në Angli, dhe të shihnin
me sy Cambridge-n. Gjë që është shembulli perfekt i asaj që sot e quajmë
vizualizim”. Fluturimi deri në Londër ishte i gjatë dhe gjithë kohës që ishin
në Cambridge ra shi. Arianna dhe mamaja nuk takuan asnjë nga universiteti.
Thjesht u sollën vërdallë nëpër kampus dhe përfytyruan si do të ishte po të
jetoje aty. Me një ëndërr edhe më të fortë e reale, Arianna aplikoi me të
mbaruar shkollën e mesme.
Për kënaqësinë
e saj dhe habinë e surprizën e të gjithëve (me përjashtim të mamasë), Cambridge
e pranon Ariannën – dhe i ofrojnë edhe bursë studimi. Në moshën
gjashtëmbëdhjetëvjeçare zhvendoset në Angli dhe ndjek studimet në Universitetin
e Cambridge-t. Diplomohet me Master në Ekonomi. Në moshën njëzet e një vjeçare
është femra e parë që merr presidencën e klubit të famshëm të debatit, në
“Cambridge Union”.
Sot jeton në
ShBA, është autore e njëmbëdhjetë librave që trajtojnë tema historike,
kulturore dhe politike, shkruan artikuj editorialë në një gazetë kombëtare dhe
drejton një tavolinë të rrumbullakët ku trajtohen tema politike, me temë E majta, e djathta dhe qendra, në një
radio publike kombëtare. Më maj 2005, themelon Huffington Post, një ueb me lajme dhe blog, që është shndërruar “në
një nga më të lexuarit dhe më të cituarit e mediave në Internet”. Më vitin
2006, revista Time e vendos në listën e njëqind njerëzve më me ndikim në botë.
Marrë në konsideratë sukseset e arritura, Huffington shprehet se pengesat më të mëdha janë dyshimi te vetvetja dhe mosaprovimi i të tjerëve. Pengesa që janë edhe më të theksuara te gratë:
“Kur ftoj gra të ndryshme të shkruajnë për blogun e Huffington Post, habitem sa shpesh dëgjoj të thonë se e kishin të vështirë të besonin se ajo që shkruanin kishte vlerë… edhe kur ishin shkrimtare të njohura. Kështu, shpesh mendoj që ne, gratë, ndalojmë së provuari, sepse nuk na pëlqen të marrim riskun e dështimit. Për ne është një lloj çmimi ‘miratimi nga të tjerët’ dhe nuk e duam riskun.”
“Gratë vazhdojnë të kenë një marrëdhënie jo të lehtë me pushtetin dhe me tiparet që duhet të ketë një udhëheqës. Është ajo frika e brendshme që na thotë, se nëse do të jemi vërtet të pushtetshme do të konsiderohemi si të vrazhdëta, ose shtytëse, ose të ashpra – epitete që godasin direkt feminitetin tonë. Akoma jemi duke punuar për të tejkaluar frikën, se pushteti dhe mangësitë në feminitet janë, respektivisht, ekskluzive.”
Huffington
deklaron se kanë qenë dy faktorë kryesorë që e ndihmuan të ndiqte ëndrrën e adoleshencës.
Së pari, nuk e kuptova plotësisht se në çfarë rrethesh po hyja: “Shijen e parë
të udhëheqjes e mora kur isha tërësisht një e jashtme injorante. Ndodhi në
kohën e kolegjit, kur u zgjodha presidente e Klubit të Debatit të “Cambridge
Union”. Duke qenë se isha rritur në Greqi, nuk kisha dëgjuar kurrë për
“Cambridge Union” ose “Oxford Union”, sikundër nuk njihja vendin që zinin në
kulturën angleze. Në rrjedhojë, nuk kisha asnjë paragjykim, të llojit të
rëndësisë që kishin, të cilat ndoshta pengonin vajzat britanike edhe të
mendonin se mund ta provonin për një pozicion të tillë… Në këtë mënyrë, them
se kam qenë e bekuar që e fillova karrierën jashtë mjedisit tim të shtëpisë.
Sigurisht që kisha problemet e mia, për shembull theksi im ishte qesharak dhe
shpesh kam qenë edhe objekt humori për mënyrën e të folurit. Por në të njëjtën
kohë mësova, se është më e thjeshtë të tejkalohen gjykimet e të tjerëve, se sa
gjykimet që ne vetë kemi për veten tonë, që shndërrohen në një frikë të
brendshme.”
Së dyti,
mbështetja e pakufizuar e mamasë. “Nuk besoj se gjërat që kam bërë në jetë, do
të ishin të mundura pa ndihmën e saj. Mamaja më jepte siguri, më krijonte
ndjesinë që nuk kishte rëndësi nëse do ia dilja a jo. Më jepte çfarë unë
shpresoj t’u jap sot vajzave të mia, ndjesinë që duhej të synoja për lart,
yjet, një synim që duhej kombinuar me dije të forta, por që edhe nëse nuk i
arrija, nuk do më donte më pak. Më ndihmoi të kuptoj, se edhe dështimi është
pjesë e jetës.”
Ermal Meta, këngëtari italian me origjinë shqiptare, që në dy pjesëmarrje në festivalin e San Remos ka korrur vetëm suksese – ka arritur të fitojë dy çmime të lakmueshme nga çdo artist – ka postuar një video të gjatë, pas disa komenteve raciste në rrjetet sociale për origjinën. Mënyra e reagimit, si dhe trajtimi i komenteve negative jo në rrafshin personal, por në atë social, duket se ka bërë për vete ndjekësit, që krahas këngëtarit të talentuar dhe artistit të madh, gjejnë te Ermal Meta edhe njeriun!
“Po të dinit historinë e Shqipërisë edhe ju do ishit krenarë si unë, Ermal Meta” – shprehet kantautori.
Ermal Meta ka publikuar një video të gjatë lidhur me komentet që ka marrë për pjesëmarrjen e tij në “Sanremo”. Në përgjigjen e tij, këngëtari me origjinë shqiptare falënderon të gjithë ata që e vlerësuan për këngën. Por ndalet edhe në disa komente – shumica prej të cilëve nga djem njëzetvjeçarë, që në llogaritë e tij në rrjete sociale, shprehen në forma, si: “Kthehu në vendin tënd”; “Këndo andej nga ke ardhur”; “Ti nuk i përket Italisë”.
Por Ermal Meta përgjigjet:
“Këto komente nuk më prekin fare! Por dëshiroj të ndaloj tek to se nuk më duket aspak e drejtë, që persona që janë shumë më të rinj se unë të më drejtohen në atë mënyrë, kur unë jam në realitet më shumë italian se ata, sepse jetoj në këtë vend prej më shumë vitesh, pavarësisht se kam ardhur nga një tjetër shtet. Është e çuditshme që këtë diskutim po e bëj në vitin 2021!
Më pëlqejnë polemikat… Ajo që dua të theksoj është se kur bëhen komente të tilla dhe të mos reagosh, i bën të duken normale. Të flasësh ashpër e t’i përmendësh origjinën dikujt nuk është aspak normale. Ne jetojmë të gjithë nën një qiell, të gjithë kemi një ndërgjegje të përbashkët kolektive. Kjo është urrejtje që unë nuk e pranoj dot sepse është idiotësi…
Në fund dua të falënderoj të gjithë ata që më mbështesin dhe më ndjekin, sepse më duan. Ndërsa për ju të tjerët kam vetëm diçka për t’iu thënë: nëse do dinit vetëm fare pak nga historia e vendit nga unë vij, do ndiheshit krenar, njësoj si unë. Jam krenar për rrënjët dhe gjakun tim, e nëse ju do i njihnit do ndiheshit krenarë që i keni fqinj. Ju ftoj të lexoni historinë e tyre dhe do mbeteni të mahnitur.”
Faleminderit
Ermal Meta! Për të qenit, në radhë të parë, njeri!
Kur dëgjojnë fjalën “vikingë”, disa të pasionuar pas filmave kanë parasysh Kirk Douglas, yllin e filmit epik “Vikingët”, veshur me këmishë prej lëkure, kapur me perçina, ndërsa i prin barbarët e tij me mjekër, nëpër udhëtime bastisjesh, përdhunimesh dhe vrasjesh. Luftëtarët vikingë marrin me luftë portat e një kështjelle, ndërsa banorët që nuk dyshojnë për asgjë, dendeshin duke pirë; më pas dëgjohen vetëm ulërima!
Ka shumë të vërteta brenda këtyre imazheve të përgjakura: vikingët e terrorizuan Evropën Mesjetare për disa shekuj me radhë. Në gjuhën e tyre (Old Norse), edhe vetë fjala vikingar do të thotë “shkatërrues”.
Por pjesë të tjera të historisë së vikingëve janë njëlloj me ato të popujve të tjerë. Pra, përveç se ishin piratët më të frikshëm, vikingët ishin fermerë, tregtarë, kolonizatorë dhe eksploratorët e parë evropianë të Atlantikut Verior. Por vendbanimet e themeluara prej tyre patën të gjitha fate të ndryshme.
Vikingët që u vendosën në Evropën Kontinentale dhe Ishujt Britanikë u shkrinë me popullsitë lokale dhe luajtën rol në formimin e disa kombeve, si Rusia, Anglia dhe Franca. Kolonia e Vinland-it, që përfaqësoi përpjekjen e parë evropiane për të krijuar vendbanime në Amerikën Veriore, u braktis shpejt, kolonia e Groenlandit, për 450 vjet kufiri më i largët i shoqërisë evropiane u zhduk; kolonia e Islandës vuajti për shumë shekuj, për të rilindur kohët e fundit si një nga shoqëritë më me ndikim në botë; edhe kolonitë e Orkney [Orknei], Shetland dhe Faeroe mbijetuan më pak vështirësi. Të gjitha këto koloni vikinge erdhën nga e njëjta shoqëri e lashtë: por fatet e tyre të ndryshme u lidhën në mënyrë direkte me realitetin e mjediseve të ndryshme në të cilat u gjendën.
Faktorë përcaktues: 1. distanca e lundrimit nga Evropa; 2. rezistenca e ofruar nga banorët vendosur aty para vikingëve; 3. përshtatshmëria për agrikulturë; 4. lloji i mjedisit
Ekspansioni i vikingëve drejt perëndimit, përmes Atlantikut Verior ofron një eksperiment natyral prej të cilit mund të nxjerrim mësime. Një nga foletë e këtij eksperimenti të gjerë natyror është Groenlandia: vikingët takuan vendasit, Inuit-ët, që zgjidhnin të përballeshin me problemet mjedisore në mënyrë shumë me të ndryshme nga Vikingët. Kur eksperimenti më i vogël përfundoi pesë shekuj më vonë, vikingët e Groenlandias kishin vdekur të gjithë, duke e lënë Groenlandian të pakontestuar në duart e Inuitëve. Tragjedia e Norsëve të Groenlandias (Skandinavët e Groenlandias) ka brenda vetes një mesazh shpresëdhënës: edhe në mjedise të vështira, kolapset e shoqërive njerëzore janë të pashmangshme! Por varet nga mënyra sesi zgjedhin njerëzit të reagojnë.
Vikingët e dëmtuan mjedisin e tyre dhe vuajtën pasojat e ndryshimeve klimaterike. Përgjigjja e tyre ndaj këtij mjedisi dhe klime, si dhe vlerat kulturore që zotëronin, ndikuan përfundimet.
Në moshën tridhjetegjashtëvjeçare, Paul Potts mendonte se gjendej në një fazë boshe. Asnjë qëllim në jetë! E dinte që kishte zë të mirë – gjithnjë kishte pasur, në fakt! Dhe dëshironte të bëhej këngëtar opere. Por a është synim – pyeste veten. Dhe si mund të realizohet? Thjesht një ëndër!
Një aksident me motor i pret përgjysmë ëndrën për të dalë në skenë. Me t’u shëruar, fillon punë si shitës telefonash celularë në “South Wales”. Luftën për jetën e vazhdon me probleme serioze me vetëbesimin.
Një ditë dëgjon për një audicion, në një shfaqje televizive, për talente. Shfaqja ishte Britain’s Got Talent, nën drejtimin e Simon Cowell, të American Idol fame. Potts i krijohet mundësia e pjesëmarrjes dhe konkurron me arien “Nessun Dorma” të Puccini-t, në një televizion kombëtar. Zëri i tij i mrekullueshëm ngriti në këmbë gjithë sallën. Një prej gjyqtarëve fillojnë t’i rrjedhin lot. Brenda pak vitesh, Potts shndërrohet në një sensacion ndërkombëtar – vetëm video e koncertit të tij, në gjysmëfinalen e shfaqjes, është parë në “YouTube” më shumë se tetëmbëdhjetë milionë herë. Në Britain’s Got Talent fiton çmimin e parë dhe i jepet mundësia të këndojë në prani të Mbretëreshës.
Në vitin 2007, Paul Potts hedh në treg albumin e tij të parë me titullin shumë simbolik “Një mundësi”.
“Zëri im” – shprehet në një intervistë – “ka qenë gjithnjë shoku im më i mirë. Nëse kisha probleme me bullizmin në shkollë, mbështetesha te zëri. Vërtet, nuk e di përse njerëzit më bullonin! Gjithnjë kam qenë pak ndryshe. Mendoj se kjo është arsyeja pse, ndonjëherë, kam probleme me vetëbesimin. Por kur këndoj, ky problem zhduket. Kur jam në skenë, jam në vendin që duhet të jem. E gjithë jeta ime merr kuptim. Mbas audicionit të parë, kuptova se jam diçka. Jam Paul Potts.”
The planet had been partitioned into different countries, each armed with loyalties, cherished memories, and an unquestionably heroic past; with laws, grievances, and their own peculiar mythologies; with bronze busts of great men, anniversaries, demagogues, and symbols. This division, the labor of cartographers, was good for starting wars.
Lopez was born in the city by the motionless river; Ward, in the outskirts of the city once walked by Father Brown. He had studied Spanish in order to read Don Quixote.
The other professed a love of Conrad, who hadbeen revealed to him in a classroom on Viamonte Avenue.
They might have been friends, but they only saw each other once, face-to-face, somewhere down in those too-famous islands, and each of them was Cain, each Abel.
They were buried together, decayed in the snow. These events took place in an age we cannot understand.
Na ishte kush na ishte! Na ishte një herë një samarxhi! Samarxhiu ishte shumë i pasur, aq i pasur, sa nuk dinte ku t’i fshihte florinjtë që kishte. Një ditë i shkrepi në kokë një mendim i çuditshëm: do t’i shkrij të gjithë florinjtë që kam dhe do ia vesh një samari të vjetër. Ideja i pëlqeu dhe, pa një pa dy, e realizoi: me floririn e shkrirë veshi samarin më të vjetër që kishte dhe, për ta ruajtur e të mos rënë në sy, e vendosi në një qoshe me pluhur, diku, larg derës kryesore të dyqanit. Në dyqan nuk linte asnjë të shiste, pasi kishte merak se mos ia shisnin samarin-flori.
Por një ditë prej ditësh, një shok e mik shumë i ngushtë, e fton të marrë pjesë në dasmën e djalit. “Të dua patjetër në dasmë! Nuk mund të më mungojë miku më i mirë që kam!” Nuk ia prishte dot! La djalin në dyqan dhe e porositi të ketë kujdes, njëqind herë kujdes, por nuk i tregoi për samarin e mbuluar në flori dhe të maskuar në pluhur. Të nesërmen, në dyqan fanitet një fshatar dhe i kërkon një samar: “Le të jetë i vjetër, – këmbëngul”! Dhe djali ia shet.
Kur vjen i ati, sa futet brenda, direkt i shkojnë sytë tek vendi ku duhej të ishte samari. I bie pika kur nuk e sheh dhe i kërkon djalit llogari: “Pse e shite, o bir! Kujt ia shite dhe sa?” Djali, që nuk e kuptoi mërzitjen e të atit, iu përgjigj:
–
Po fshatari e kërkoi me ngulm, o atë! O samarin, o s’ka. I vjetër ishte në fund
të fundit!
Samarxhiu i gjorë, i mërzitur në kulm, nuk kishte çfarë të bënte! U përplas në minder dhe gjeti ngushëllim në fjalët: “Kur s’do, s’do”, që i përsëriste herë pas here, pavarësisht se me çfarë merrej.
Pas dy ditësh të sikletshme, herët në mëngjes, pa u hapur ende dyqani, tek dera gjen një fshatar me një samar në dorë. Sytë i shkëlqejnë, sepse njohu mallin e vyer, por nuk e dha veten. Me qetësi e pyet:
–
Urdhëro, zotrote, çfarë ke?
– Ore zotëri! – ia kthen me nervozizëm fshatari. – Përpara dy ditësh bleva këtë samarin në këtë dyqan. Ishte një djalë i ri! Samari ishte i vjetër, por çmimi i arsyeshëm. Dhe e bleva! Por çfarë i ke bërë këtij samari, se ma bëri copë gomarin.
Dhe i kërkon një samar tjetër. Samarxhiut i qeshi buza dhe tha me vete: “Kur do, do”.
Shkëputur nga libri: Copëza nga historiku i arsimit (në disa rrethe të vendit) / ISBN: 978-9928-127-22-8 / Nathanaili, Valbona (përpiloi)
Prejardhja
Hafiz Ali Korça (1873-1957) ishte bir i një familjeje të vjetër autoktone qytetare korçare, familje me tradita të shquara kulturore dhe në gjendje të mirë ekonomike: djali i intelektualit të shquar, Iljaz Efendiut, dhe nipi i Abdurrahman Pashës, i cili jetonte në Stamboll dhe mbante titullin e pashait.
Arsimimi dhe rinia e Hafiz Ali Korçës
Mësimet fillore dhe të mesme i kreu në Korçë, përkatësisht në shkollën iptidaije dhe atë idadije me rezultate të shkëlqyera. Në moshën 12-vjeçare mëson gjithë Ku’ranin përmendësh dhe bëhet “Hafiz”. Familja e dërgon për arsimim të mëtejshëm në Stamboll, ku kreu edhe studimet e larta në Universitetin “Çift Erzerum” të Stambollit, i themeluar që në shekullin e XII. Me përfundimin e shkollës njihte shumë mirë gjuhët turke, perse, arabe dhe frënge; kishte përvetësuar shkëlqyeshëm si programin teologjik ashtu edhe atë shkencor-sociologjik: fenë dhe sociologjinë, historinë dhe gjeografinë, filozofinë dhe letërsinë, fizikën dhe matematikën, duke arritur të sintetizojë vlerat më të mira të kulturës fetare me ato laike të kohës, kulturën islame dhe filozofinë e saj me atë perëndimore.
Vajtja e tij në Stamboll, përkoi me jehonën e madhe dhe frymëzuese të veprimtarisë së Lidhjes Shqiptare të Prizrenit dhe Shoqërisë së Stambollit. Shumë shpejt lidhet me “shqiptarët e rrebtë”, siç i përcaktonin osmanët të gjithë ata që luftonin për çështjen shqip. Ndër ta, vendin e parë e kishte Naimi, i cili jepte këtë porosi: “Djem, mos u bëni kodoshët e mëmës suaj, duke futur fjalë të huaja në gjuhën tonë!” – porosi që u mbajt shumë parasysh nga Ali Korça, i cili ishte purist, afrues i dialekteve, përdorues i formës më të përshtatshme për shprehjen e mendimit shqip, si dhe luftëtar për shkrimin e gjuhës shqipe në germa latine. Mbas shkollimit të lartë, Ali Korça u kthye në vendlindje.
Aktiviteti patriotik
Më 1889 filloi të jepte mësime falas në shkollën shqipe të djemve në Korçë dhe pas një viti, edhe në idadijen e Korçës; është ndër mësuesit e parë të “Mësonjëtores së Parë Shqipe” në Korçë ku jepte eduaktë islame si dhe bashkëpunëtor i ngushtë i Pandeli Sotirit, drejtorit të saj.
Ali Korça ndoqi rrugën e luftës për shkronjat shqipe. Më 30 maj 1894, arrestohet në stacionin e trenit në Sirqexhi të Stambollit, sepse po sillte në kryeqytet “Historinë e Skënderbeut”, “Qerbelanë” dhe gazetën shqipe “Drita”, të botuar në Bullgari nga Shoqëria “Drita” (“Dituria” e mëvonshme) dhe Kristo Luarasi. Për këtë arsye e internojnë në Sinop, prej nga e nxjerr vetëm ndërhyrja dhe garancia e dajës së tij, Abdurrahman Pashës.
Në korrik 1906, Hafiz Ali Korça së bashku me nxënësit e vet, Sami Pojani dhe Lutfi Zavalani, nxorën gazetën “Korça”. U krijua klubi shqiptar dhe vetë Ali Korça, shkruan në gazetë:
“Puna ime s’ishte gjë tjetër vetëm se të luftonja dhe të mpronja shkronjat shqipe”.
Hafiz Ali Korça, ishte një nga përfaqësuesit e Korçës në Kongresin e Manastirit. Pa lënë pas dore mësimdhënien në idadije, nëpërmjet fletores “Korça” dhe të disa fletoreve osmanisht, që shpesh përkrahnin abecenë shqipe me germa latine, iu përvesh një pune të dendur e të dobishme.
Tezat kryesore të tij, të shpallura në Kongresin e Dibrës, më 1909, përfshijnë:
Mësimi i gjuhës shqipe zyrtarisht në shkolla.
Modernizimi i mësimit në medrese.
Mos-dërgimi i djemve shqiptarë si ushtarë në shkretëtirat e Jemenit, ku dy të tretat nuk ktheheshin.
Pastrimi i moçaleve, ndreqja e rrugëve dhe urave në vilajetet shqiptare.
Lirimi nga burgu i 150 shqiptarëve të burgosur nga reaksioni.
Më 1909 merr pjesë në Kongresin e Elbasanit dhe u zgjodh në kryesinë e shoqërisë qendrore shkollore “Përparimi”, e cila gëzonte nga Kongresi atributet juridike dhe morale për ngritjen e një sistemi të ri arsimor, organizimin e brendisë së punës mësimore edukative, për të bërë të mundur që shkolla shqipe të ngrihej në një shkallë më të lartë se shkollat e huaja, që funksiononin prej kohësh në Shqipëri.
Më 1910 botoi alfabetin e tij me 36 germa. Duke parë rrezikun e shkollës shqipe, në shkurt të vitit 1910, u dha urdhri zyrtar për mbylljen e shkollave shqipe në Shqipëri. Hafiz Ali Korça është në krye të revoltave kundër këtij vendimi.
Më 1911, zyrtarët turq shkruanin në kartelën e tij:
“Qeveria sulmoi përkrahësit e shkronjave shqipe. Hafiz Ali Korça, që ishte mbi 20 vjet profesor i matematikës, u pushua”.
Ndërkohë Stambolli urdhëron:
“Hafiz Ali Korça të shtihet në dorë, në një mënyrë që të mos alarmohen latinxhinjtë e atjeshëm dhe, pa e marre vesht zonja e tij e askush, si të kapet, të na dërgohet këtu në kryeqytet”.
Plani u realizua dhe gjyqi politik i Stambollit e dënoi me vdekje. Kryeministri turk Telat Pashai, i cili e njihte mirë H.Ali Korçën, i bëri atij presion dhe premtime, me kusht që ta linte rrugën e tij. Presionit për dënimin me vdekje, Ali Korça iu përgjigj:
“Hajde të themi se unë u vrava, a pandehni ju se kjo ide do të vdiste?! Unë kam lënë me mijëra nxënës, të cilët këtë ide kanë për ta ndjekur. Por duhet të dini mirë, se edhe sikur të vdisnja, eshtrat e mia deri në kijamet ‘Ah, Shqipëri! Ah, Shqipëri!’, kanë për të thirrur”.
Telat Pashai, duke qenë se e mbante veten për reformator dhe duke u ndjerë i mundur në debatin që bëri me H. Ali Korçën, ndaloi dënimin e tij, por e mbajti të izoluar në Stamboll, deri më 1912.
Pas shpalljes së Pavarësisë, iu ngarkuan detyra të rëndësishme: këshilltar i Ministrisë së Arsimit, në qeverinë e Turhan Pashës; Drejtor i Përgjithshëm i po kësaj Ministrie në qeverinë e Esat Pashës dhe së bashku me inspektorët Aleksandër Xhuvani e Salih Çeka ishte njëri nga nismëtarët për hapjen e Normales së Elbasanit; Kryetar i Fetva-së pranë Këshillit të Lartë të Sheriatit në Shqipëri; pedagog në Medresenë e Lartë të Tiranës etj.
Më 1914, Ali Korça gjendet në Durrës, ku si shumë intelektualë të kohës, grupohet me shpresë rreth princ Vidit. Gjatë kësaj kohe, ai vendoset në Shijak dhe punon në Durrës si këshilltar i arsimit. Por shumë shpejt, u pa qartë se Shqipërisë nuk i kishin mbaruar hallet me kthimin në principatë, nën kontrollin e fuqive të mëdha. Për Ali Korçën, roli i Kontrollorëve Evropianë si dhe roli i Esat Toptanit dhe karakteri rebel i kryengritjes së kurdisur prej tij, ishin plotësisht të qarta. Ai shkruan:
Kur erdh’ Princ Vidi, ne pandehëm se shpëtove,
Atëherë qyqja mëmë ca më keq u copëtove,
Propaganda më të ndyta kontrollorët të punuan,
U vra vëllai me vëllanë, mëmëz fort u dobëtove.
“Qëllimi i rebelimit ishte përmbysja e qeverisë, por në sytë e popullit refkej si shkak gjuha shqipe, se gjoja kjo po prishte fenë dhe po sillte gjithë prapësitë në Shqipëri” – shkruante Ali Korça, i cili cilësohet përsëri si latinxhi dhe i pafe. Është intelektuali i parë që u arrestua dhe provoi burgje e tortura në Shijak, Tiranë, Kavajë dhe Elbasan, por shpëtoi për mrekulli nga ekzekutimi, ndonëse ishte vënë para togës së pushkatimit dhe më në fund, arrin të arratiset dhe vendoset në Shkodër, ku edhe këtu i bëhet atentat nga malazezët.
Gjatë viteve të pushtimit Austro-Hungarez, Ali Korça ishte anëtar i “Komisisë Letrare” për pastërtinë e gjuhës shqipe, pranë figurave të tjera si: Fishta, Gurakuqi, Logoreci dhe Sali Nivica, si dhe drejtor i arsimit për zonën që përfshinte Durrësin, Tiranën, Matin, Dibrën dhe Pogradecin.
Gjatë viteve 1919-1920, është ndër atdhetarët që e kuptojnë qartë politikën gllabëruese të Italisë, prandaj mbështet me armë në dorë mbajtjen e Kongresit të Lushnjës dhe zbatimin e vendimeve të tij, duke synuar si një njeri i nderit dhe i fesë, bashkimin e forcave më të mira të kombit, në dobi të Shqipërisë.
Ali Korça thoshte:
“Për t’i hedhur shtetit një themel të mirë duhet të zgjidhen burra të mirë dhe të drejtë. Diktaturën personale e shoh si një kuçedër që i ha të ditëshmit nji nga nji, do që të rrojë vetëm dhe të tjerët t’i ketë rob”.
Ashtu si Sami Frashëri, edhe Korça kërkon krijimin e një pleqësie prej 24 vetash, të zgjedhur nga populli dhe kryetari i tyre të zgjidhet me rotacion vetëm për një vit.
“Ky këshill të veprojë duke u matur mirë, pa vështruar hatër dhe frikë, duke flakur tej lakmimet. I pari i kombit ishte ai që e shërbëton. Një burrë shteti po s’qe përzier me popullin, që të ketë mundur t’ia kuptojë mendimet e ndjenjat e përgjithshme popullore, s’është i zoti të qeverisë këtë popull. Populli nuk qeveriset me theorira të thata.”
Sa i takon edukimit të brezit të ri, Korça është për kultivimin tek ta si të ndjenjës fetare, ashtu edhe kombëtare:
“Brezi i ri është shpresa e kohës së pritshme. Ata duhet të ngrehin shoqëri, dhe si të mbledhin një shumë të mjaftueshme të hollash, të formohet një komision nga dijetarët e mëdhenj, që të zotërojnë gjuhrat e lindjes dhe perëndimit dhe këta, si të zgjedhin librat më të dobishëm për moral e për çdo send që ka nevojë populli, t’i përkthejnë, t’i shtypin e t’i shpërndajnë në popull pa të holla. Kështu, populli në pak kohë zgjohet, zhvillohet dhe nga morali lartësohet”.
Nga viti 1916 deri në 1947, Ali Korça jetoi në Tiranë. Me vendosjen e Këshillit të Lartë të Sheriatit në Tiranë, Hafiz Ali Korça punoi për hapjen e medresesë dhe këmbënguli që ky institucion të njihej si i barabartë me shkollat e mesme shtetërore, dhe studentët e saj të pranoheshin nëpër universitetet e botës si të tjerët, pa provime plotësuese. Merret kryesisht me mësimdhënie si myderriz (mësues) në medresenë e Tiranës. Botoi libra në ndihmë të programit të saj, ku veçojmë edhe abetaren arabe me 28 fletë dhe një libër gramatike, që trajtuar sipas sistemit Berlitz, bëri të mundur që alfabeti arab të përvetësohej pa mundim për 2 javë dhe ndikoi që gjuha arabe të mësohej për 2 vjet (nga 8-10 vjet që ishte mësuar më parë). Në këtë periudhë, pjesë e përpjekjeve të tij për zhvillim e progres është edhe botimi i gazetës së njohur “Zani i Naltë”, organ i Komunitetit Mysliman Shqiptar, që filloi të dalë në vjeshtën e vitit 1923.
Hafiz Ali Korça, bashkë me medreseistët në Tiranë
Ali Korça synonte modernizimin e programit të medreseve dhe për këtë arsye ai thoshte që rrethi i të diturve duhej të gruponte më të aftët. Nën drejtimin pedagogjik të tij, në medresenë e Tiranës u vunë në zbatim plane dhe programe të tilla, që u lejonin medresistëve të merrnin njohuri të barabarta me ato që u jepeshin nxënësve të shkollave të mesme laike, duke bërë të mundur që edhe medresistët, që nuk do të mund të ndiqnin universitetet teologjike islame, të mund të vazhdonin, njëlloj si nxënësit e shkollave të mesme shtetërore laike, çdo universitet tjetër, pa nevojën e provimeve plotësuese. Njëkohësisht, Ali Korça theksonte domosdoshmërinë e përzgjedhjes së kuadrit mësimor të medreseve, si dhe të trajtimit të gjithanshëm të tij, sa më të mirë.
Hafiz Ali Korça shkroi dhe publikoi mjaft libra dhe shkrime me karakter kombëtar, fetar, filozofik, letrar, politik etj., nga të cilat, jo të gjitha mundën ta shihnin dritën e botimit. Ai botoi artikuj edhe në shtypin turk, arab, pers, etj.; përkthente në shqip nga shtypi i huaj.
Tituj
2011, dhjetor, Bashkia e Korçës i jep titullin “Qytetar Nderi i Korçës”.
1996 Urdhri “Naim Frashëri” i Klasit të Parë; Urdhri “Nderi i Kombit”;
1995 Urdhri “Për Veprimtari Patriotike” të Klasit të Parë;
Fjalimi i Presidentit të SHBA, John F. Kennedy, në ceremoninë e betimit
20 janar 1961 / Washington, D.C.
Fjalimi zgjati 14 minuta! / 1355 fjalë
Le të përhapet fjala, si tek miqtë dhe armiqtë, se që nga ky moment dhe nga ky vend, se pishtari i ka kaluar një brezi të ri amerikanësh, lindur në këtë shekull, kalitur nga lufta, disiplinuar nga një paqe e vështirë dhe e hidhur dhe krenarë për trashëgiminë e lashtë, që nuk dëshirojnë të jenë dëshmitarë ose të lejojnë shkeljen e ngadaltë të atyre të drejtave njerëzore, ndaj të cilave ky komb është zotuar gjithmonë, dhe për të cilat ne sot zotohemi në vendin tonë dhe përpara botës…
Le ta dijë çdo komb, pavarësisht nëse na do të mirën ose të keqen, se ne do të paguajmë çdo çmim, do të durojmë çdo barrë, do të përballemi me çdo vështirësi, do të mbështesim çdo mik, do t’i kundërvihemi çdo armiku, në mënyrë që të sigurojmë mbijetesën dhe suksesin e lirisë…
Shteteve të reja, të cilat i mirëpresim në radhët e vendeve të lira, u zotohemi me fjalën tonë, se sundimi kolonial nuk do të zhduket thjesht dhe vetëm për t’u zëvendësuar nga një tjetër tirani më e hekurt. Ne nuk do të presim që ata gjithmonë të mbështesin këndvështrimin tonë, por gjithmonë do të shpresojmë se ata do të mbështetin fuqishëm lirinë e tyre; mbajmë gjithnjë parasysh se, në të shkuarën, ata që e kërkuan marrëzisht pushtetin duke i hipur tigrit në kurriz, në përpjekje për ta kalëruar, përfunduan të gllabëruar nga ai.
Atyre njerëzve, që jetojnë në kasolle dhe në fshatrat e gjysmës së botës, duke luftuar për të thyer zinxhirët e një mjerimi të tejskajshëm, u japim fjalën se do të bëjmë përpjekjet tona maksimale për t’i ndihmuar që të ndihmojnë vetveten, për aq kohë sa të jetë e nevojshme; dhe jo sepse komunistët mund të bëjnë të njëjtën gjë, jo sepse duam votat e tyre, por sepse kjo është e drejtë. Nëse një shoqëri e lirë nuk mund të ndihmojë shumicën e varfër, atëherë ajo nuk mund të mbrojë as pakicën e pasur.
Republikave simotra në jug të kufirit tonë, u ofrojmë një zotim të veçantë: për t’i shndërruar fjalët tona të mira në vepra të mira, në një aleancë për progres; për t’i ndihmuar njerëzit e lirë dhe qeveritë e lira të çlirohen nga zinxhirët e varfërisë. Ky revolucion paqësor shprese nuk mund të bëhet pre e fuqive armiqësore. Le ta dinë të gjithë fqinjët tanë, se ne do të bashkohemi me ta për t’iu kundërvënë agresionit ose subversionit kudo në Amerikë. Le ta dinë të gjitha fuqitë e tjera, se kjo “hemisferë” do të vazhdojë të jetë zot në shtëpinë e vet…
Asnjë prej dy grupeve të mëdha dhe të fuqishme të kombeve nuk ndihet mirë nga gjendja aktuale. Të dyja palët janë të mbingarkuara nga kostoja e armëve moderne. Të dyja palët janë në gjendje alarmi nga përhapja e qëndrueshme e fuqisë së atomit vdekjeprurës. Por megjithatë, të dyja grupet janë akoma të impenjuar në një garë për të ndryshuar ekuilibrin e pasigurive terrorizuese, i cili mban pezull shpërthimin e luftës së fundit të njerëzimit…
Kështu që le të rifillojmë, duke mbajtur mend të dyja palët, se mirësjellja nuk është shenjë e dobësisë dhe se sinqeriteti duhet gjithmonë të provohet. Asnjëherë nuk duhet të bisedojmë nga frika. Por edhe, asnjëherë, nuk duhet të kemi frikë të bisedojmë.
Sirena po na mbledh tani sërish, jo si një thirrje për të marrë armët, megjithëse për armët kemi nevojë, jo si një thirrje për të luftuar, megjithëse jemi të përfshirë në luftë tashmë, por si një thirrje për të duruar barrën e një beteje të errët dhe të gjatë, vit pas viti…
Në historinë e gjatë të botës, vetëm pak brezave u është dhënë roli i mbrojtësve të lirisë, në momentin kur ajo rrezikohet më tepër. Unë nuk zmbrapsem nga kjo përgjegjësi, unë e mirëpres atë.
Bashkëkombësit e mi amerikanë: mos pyesni çfarë mund të bëjë vendi juaj për ju; pyesni çfarë mund të bëni ju për vendin tuaj.
Miqtë e mi në të katër anët e botës botë, mos pyesni çfarë do të bëjë Amerika për ju, por çfarë mund të bëjmë ne, të gjithë bashkë, për lirinë e njeriut!
Martin Luther King Jr., Lincoln Memorial, Washington, DC
28 gusht 1963/ Fjalimi zgjati 17 minuta dhe 4 sekonda. Dhe ndryshoi historinë.
Unë kam një ëndërr, se një ditë, kombi ynë do të ngrihet dhe do të gjejë kuptimin e vërtetë të sistemit mbi të cilin është ndërtuar: “Ne besojmë, me ndërgjegje të qartë, se të gjithë njerëzit janë krijuar të barabartë”.
Unë kam një ëndërr, se një ditë, në kodrat e kuqe të shtetit të Georgia-s, djemtë e ish-skllevërve dhe djemtë e ish-pronarëve të skllevërve do mund të ulen, së bashku, rreth së njëjtës tavolinë të vëllazërisë…
Unë kam një ëndërr, se një ditë, katër fëmijët e mi të vegjël do mund të jetojnë në një komb ku gjykimi nuk bëhet në bazë të ngjyrës së lëkurës, por të karakterit të tyre.
